Türkiye’de birinci sefer Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan’ın görüntülediği, İndo-Pasifik kökenli yakıcı hücrelere sahip Cassiopea andromeda çeşidi denizanasının, Kaş kıyılarında ağır istilası belirlendi.
Hem Ceylan hem de cinsle ilgili akademik çalışmaları olan Doç. Dr. Nurçin Killi, bu denizanalarına dokunulmaması ihtarında bulundu.
”DOKUNDUĞUNUZ VAKİT HASTANELİK OLABİLİRSİNİZ”
Bu tipi 2000 yılı Eylül ayında Göcek Sarsala koyunda yaptığı dalışta Türkiye’de birinci sefer görüntüleyip kayıt altına aldığını hatırlatan TSSF Çevre Şurası Lideri ve su altı manzara direktörü Tahsin Ceylan, “Polip halindeyken tomurcuklanarak çoğalan çeşit, medusa formundayken eşeyli olarak çoğalır. Nematosit ismi verilen yakıcı kapsüllere sahiptir. Dokunmamak en hakikat tercihtir. Dokunduğunuz vakit hastanelik olabilirsiniz” dedi.
”İNSANLARIN HİÇBİR BİÇİMDE DOKUNMAMALARI GEREKİYOR”
Tıbbın muhtemelen gemilerin balast sularıyla Akdeniz’e geldiğini belirten Ceylan, “Şu anda inanılmaz çok bir formda de çoğaldığını tespit ettik. Ekosistemde süratli bir değişim yaşıyorlar. Çoklukla yüzeye çıkmıyor, tabanda yaşıyorlar. Tabana bağımlı yaşasa da pelajik alanda, yani su kütlesinde de görülebilir. İnsanların yüzdüğü alanlarda da dikkat etmeleri ve hiçbir biçimde dokunmamaları gerekiyor” diye konuştu.
SU BİTKİSİ ÜZERE GÖRÜLEBİLİYOR
Cinsle ilgili akademik çalışmalar yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Nurçin Killi ise, ‘Ters-düz denizanası’ diye isimlendirilmesinin sebebini, kumlu ve çamurlu tabanlarda şemsiye kısmının üzerinde aksi halde durması olarak gösterdi.
Tıbbın, dalışlarda su bitkisi üzere görülebildiğini belirten Doç. Dr. Killi, savunma ve beslenme gayeli kısa müddetli yüzme davranışı gösterdiğini kaydetti.
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ GÖCEK’TE GÖRÜLDÜ
Cinsin, Akdeniz’de birinci kere 1990’da İsrail kıyılarından rapor edildiğini açıklayan Doç. Dr. Killi, Süveyş Kanalı’ndan girdiği düşünülen bu tıbbın Akdeniz’e başarılı bir biçimde yerleşmiş birinci Lesepsiyen göçmeni denizanası olduğunu kaydetti.
Türkiye kıyılarında ise birinci defa Eylül 2000’de Göcek Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan tarafından çekilen sualtı fotoğraflarının, Türk kıyılarındaki varlığını ortaya koyduğunu anlatan Doç. Dr. Nurçin Killi, birinci kaydına ait makalesinin de Prof. Dr. Murat Bilecenoğlu tarafından yazıldığını söyledi.
KIYI BÖLGELERDE AĞIR GÖZLENDİ
Çeşidin, sonraki periyotlarda İskenderun, Ölüdeniz, Hisarönü ve Güllük körfezlerinde rapor edildiğini söz eden Doç. Dr. Killi, kıyı sularında bol olarak bulunan bu tıbbın son olarak Kaş kıyılarında Tahsin Ceylan tarafından ağır halde gözlendiğini söyledi.
Doç. Dr. Killi, “İlkbahar, yaz ve sonbahar ayları denizanalarının çok artışları için uygun sıcaklıkların görüldüğü vakitler olduğu için kıyı bölgelerde bu cinslere çok rastlanmaktadır. Yeşilimsi kahverengimsi renkteki bu canlıların şemsiye kenarı ve ağız kollarında ağır bir biçimde yakıcı hücreler bulunuyor” dedi.
”KUMLU-ÇAMURLU YERLERDE YAŞIYOR”
Girdikleri yeni ortamlara çabuk adapte olabildikleri ve ağır formda üreyebildiklerini anlatan Doç. Dr. Killi, “Tabi ki iklim değişimi, çok balık avcılığı, kıyı yapılarının artırılması üzere insan faktörleri de bu canlıların artışına ve yayılımına yardım etmektedir. Ters-düz denizanası daha çok dalışlarla tespit edilmektedir. Sığ sularda, lagünlerde ve kumlu-çamurlu tabanlarda yayılımı yüksektir” diye konuştu.
”EN YAKIN SIHHAT KURULUŞUNA GİDİN”
Yakıcı özelliği bulunan bu tıbbın beşerlerle temas ettiğinde kızarıklık, yanma, kaşıntı ve hafif acı biçiminde tesir edebileceği ihtarında bulunan Doç. Dr. Nurçin Killi, şunları söyledi:
“Fakat bu tesirler temas eden kişinin göstereceği alerjik tepkiye nazaran değişebilir. Hassas bünyelerde daha fazla tesir görülebilir ve bulantı, kusma üzere tesirlere de neden olabilir. Bu canlılarla temas edildiğinde temas bölgesi deniz suyuyla yıkanmalıdır.
Patlamamış yakıcı hücrelerin temas yüzeyinden uzaklaştırılması için kredi kartı ile yavaşça sürtülerek tekrar deniz suyuyla yıkama yapılabilir. Fakat benim tavsiyem, bu tip olaylarda kişinin alerjik reaksiyonu bilinmediğinden en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesidir.”
Ensonhaber
